Egitimde Herkesi Sikintili Bir Yil Bekliyor
2010 yili bütçesi 286 milyar 928 milyon TL olarak belirlendi. Bütçeden egitime ayrilan payin bu yil da diger dilimlere oranla en yüksek olmasi sevindirici bir gelismedir. Bu baglamda hükü- metin birkaç yildan beri egitim harcamalarini savunma har- camalarinin önünde tutmasi takdir edilecek bir davranistir. Ancak, genel bir degerlendirme yapildiginda da çarpici sonuçlar ortaya çikmaktadir.
Söyle ki; 2009 yilinda genel bütçeden egitime ayrilan pay, bütçenin yüzde 10.64’ü iken, 2010 yilinda bu rakam genel bütçenin yüzde 9.80’i olmustur. Yani, yüzde 0.84 oraninda gerileme olmustur. Bu gerilemeye ragmen 2010 yili bütçesindeki rakamsal artis çok küçük de olsa, Milli Egitim Bakanligi (MEB) bütçesine rakamsal bazda artis olarak yansidigini görmekteyiz.
MEB bütçesine baktigimizda, egitime ayrilan miktarin geçen yila göre hemen hemen ayni oldugunu görmek, egitimdeki sikintilarin 2009’da oldugu gibi, 2010’da da devam edeceginin bir göstergesidir. 2009 yili MEB bütçesi 27.883 milyar TL iken, bu rakam 2010 yilinda küçük bir artisla 28.237,412 milyar TL olmustur. Aradaki fark, 354,412 milyon TL’dir.
MEB bütçesinin yaklasik yüzde 71’lik kismi, 19 milyar 984 milyon TL’si personel giderlerine, 3 milyar 405 milyon 144 bin TL’si sosyal güvenlik devlet primi giderlerine ayrilmistir. Cari ve sermaye transferinden olusan transfer toplami 2 milyar 373 milyon 934 bin TL. Mal ve hizmet alimina ayrilan miktar, MEB bütçesinin yüzde 8’ini olustururken, bu rakamin 2 milyar 145 milyon 23 bin TL oldugu görülmektedir.
2009 yilinda mal ve hizmet alimlarinin miktari bütçe içinde yüzde 10’luk dilimi olustururken, bu rakamin 2010 yilinda yüzde 2’lik bir düsüsle yüzde 8’e gerilemesi, bu alanda da bir sikinti olacaginin bir göstergesidir.
Peki, egitimin devasa sorunlari bu bütçe miktariyla nasil çözülecek; hizla artan derslik ihtiyaci, okul ihtiyaci, artan araç-gereç ihtiyaci, bu artisa mukabil artan ögretmen ihtiyaci, yeni açilan üniversitelerin ihtiyaçlari nerede ve nasil karsilanacaktir?
Ögretmen açiginin 150 bini buldugu bir dönemde, 2009-2010 ögretim yili basinda alinan 15 bin 655 ve Aralik ayinda alinan 9 bin 820 ögretmenle (bunlarin yaridan fazlasi mevcut sözlesmelilerden) bu açigin kapatilmasi mümkün müdür? Hiç olmazsa, 2009 yilinda 50 bin, 2010 yilinda ise 100 bin ögretmen alimi ile bu açik kapatilmali ve ögretmen planlamasi ondan sonra saglikli bir sekilde yapilmaliydi.
Okul, derslik, araç-gereç, yeni personel alimi ve okullarin diger ihtiyaçlari için ayrilan bedele baktigimizda, yükün önemli ölçüde velilere ve okul disina yüklenmeye çalisildigi görülmektedir. Bu sistemin garantisi olmadigindan, düzenli ve saglikli çalismadigi bir gerçektir. Bakanlik bir an önce okullari ticaret yeri olmaya iten, ögretmeni ve idarecileri tacir konumuna düsüren, ögrenciyi müsteri gibi gören anlayistan uzaklasmalidir. Ücretsiz ders kitabi verilen ögrenciden, onun 5-6 katindan daha fazla katki payi istemek ne kadar mantiklidir? Ögrencisini almaya gelen annelerin, ablalarin cam temizligi, tuvalet ve sinif temizligi yapan görüntüleri hiç kimsenin hosuna gitmemistir. 2010 yilinda ayni görüntülerle karsilasmak istemiyoruz. Elektrik parasi ödeyemedigi için elektrigi kesilen, yakit ödenegi olmadigi için kömür, dogalgaz alamayan, su parasi ödenmedigi için suyu kesilen okul olmamalidir.
YÖK bütçesine baktigimizda da, yine agirlikli giderin ögrenci harçlariyla karsilanacagi görülüyor. 2010 YÖK bütçesi yaklasik 9,4 milyar TL olarak belirlenirken, bütçede en büyük payi, yaklasik 5 milyar TL ile personel giderleri olusturmaktadir. Mal ve hizmet alimlarinin yaklasik 1,4 milyar, sermaye gideri ve cari transferinin yaklasik 2,5 milyar, sosyal güvenlik devlet primi giderlerinin ise yaklasik 916 milyon TL oldugu görülmektedir.
Görülüyor ki, bu bütçe ile üniversitelere yeni eleman almak, yeni akademisyenler istihdam etmek mümkün olmayacak; yine arastirmaya ayrilan paylar çok ciliz kalacak, üniversite önlerinde harç kavgalari yasanacak.
Kisaca, egitimde zor bir 2010 yili herkesi bekliyor.
