Ögrenci ve Ögretmenler Kantinleri Yeterince Saglikli Bulmuyor
Egitim-Bir-Sen Stratejik Aras- tirmalar Merkezi (EBSAM), 12 ilde, 300 okulda, 600 ög- retmen ve bin 200 ögrenciye ‘Okul Kantinleri’ni sordu. Verilen cevaplar, ögrenci ve ögretmenlerin önemli bir kisminin yiyecek ve içecek ihtiyacini karsiladigi kantinlerin durumunun pek iç açici olmadigini ortaya koyuyor.
Arastirmaya katilan ögrencilerin yüzde 20,3’ü okullarindaki kantinin yeterince saglikli olmadigini, yüzde 30,2’si ise kismen saglikli oldugunu düsünüyor. Saglikli oldugunu düsünenlerin orani yüzde 49,5. Ögretmenlerin ise yüzde 14,4’ü okullarindaki kantinin yeterince saglikli olmadigini, yüzde 33,7’si ise kismen saglikli oldugunu düsündügünü kaydediyor. Kantinlerin saglikli oldugunu düsünenlerin orani yüzde 51,9. Arastirmaya katilan bayan ögretmenler, erkek ögretmenlere nazaran okulundaki kantinin yeterince saglikli oldugunu daha az düsünüyor.
Satilan Ürünlerin Saglikli Olmadigina Inananlarin Sayisi Fazla
Ögrencilerin yüzde 19,4’ü okul kantinlerinde satilan ürünlerin insan sagligi açisindan güvenli olmadigini, yüzde 34,3’ü kismen güvenli oldugunu, yüzde 46,3’ü ise güvenli oldugunu söylüyor. Ögretmenlerin yüzde 17,2’si okul kantinlerinde satilan ürünlerin insan sagligi açisindan güvenli olmadigini, yüzde 33,6’si kismen güvenli oldugunu, yüzde 49,4’ü güvenli oldugunu ifade ediyor. Bayan ögretmenler, erkek ögretmenlere nazaran okul kantinlerinde satilan ürünlerin insan sagligi açisindan güvenli olmadigina daha fazla inaniyor.
Cips, Gazli Içecekler…
Ögrencilerin yüzde 84,6’si okulunun kantininde cips, gazli içecek, sekerleme, sucuklu-salamli tost gibi ürünlerin satildigini, yüzde 13,3’ü bazilarinin satildigini, yüzde 2,1’i satilmadigini belirtiyor. Ögretmenlerin yüzde 81,3’ü okulunun kantininde cips, gazli içecek, sekerleme, sucuklu-salamli tost gibi ürünlerin satildigini, yüzde 16,5’i bazilarinin satildigini, yüzde 2,3’ü satilmadigini ifade ediyor.
Ögrencilerin yüzde 72,6’si okuldayken yiyecek içecek ihtiyacini kantinden karsiladigini, yüzde 10,3’ü okul çevresinde yiyecek satan yerlerden karsiladigini söylüyor. Ögretmenlerin yüzde 49,4’ü okuldayken yiyecek içecek ihtiyacini kantinden karsiladigini kaydediyor. Her iki ögretmenden birinin ve her üç ögrenciden ikisinin okuldayken yiyecek ve içecek ihtiyaçlarini kantinden karsiladigi ortaya çikiyor.
Ögrencilerin yüzde 9,4’ü okulunun kantininde çalisanlarin güvenli kisiler olmadigini, yüzde 19,8’i kismen güvenli kisiler oldugunu; Ögretmenlerin yüzde 2,4’ü okulunun kantininde çalisanlarin güvenli kisiler olmadigini, yüzde 17,5’i kismen güvenli kisiler oldugunu düsünüyor.
Arastirmaya katilan ögrencilerin yüzde 16,7’si okulunun kantinindeki çalisanlarin saglik kosullarina uymadigini, yüzde 29,9’u kismen uydugunu belirtiyor. Ilk ve ortaögretim ögrencileri, okulunun kantinindeki çalisanlarin saglik kosullarina uymadigini ayni oranda düsünüyor. Kiz ögrenciler, erkek ögrencilere nazaran okulunun kantinindeki çalisanlarin saglik kosullarina uymadigini daha fazla düsünüyor. Ögretmenlerin yüzde 6,7’si okulunun kantinindeki çalisanlarin saglik kosullarina uymadigini, yüzde 3’ü kismen uydugunu ifade ediyor.
Eldiven ve Bone Kullanimina Özen Gösterilmiyor
Ögrencilerin yüzde 30,1’i okulundaki kantinde çalisanlarin eldiven ve bone kullanmadigini, yüzde 15,1’i çok nadir kullandigini, yüzde 31,6’si bazen kullandigini bazen kullanmadigini, yüzde 23,1’i kullandigini söylüyor. Ögrencilere göre ilkögretim kantinlerinde çalisanlarin, ortaögretim kantinlerinde çalisanlara nazaran daha az eldiven ve bone kullandigi ortaya çikiyor. Ögretmenlerin yüzde 17,8’i okulundaki kantinde çalisanlarin eldiven ve bone kullanmadigini, yüzde 19,2’si çok nadir kullandigini, yüzde 37,8’i bazen kullandigini bazen kullanmadigini, yüzde 25,2’si kullandigini belirtiyor. Ögretmen ve ögrencilere göre, ilkögretim kantinlerinde çalisanlar, ortaögretim kantinlerinde çalisanlara nazaran daha az eldiven ve bone kullaniyor.
Ögretmenlerin yüzde 23,1’i okulundaki kantinin denetlenip denetlenmedigini bilmedigini ifade ederken, yüzde 1,7’si hiç denetlenmedigini, yüzde 10,9’u çok nadir denetlendigini, yüzde 31,7’si bazen denetlendigini bazen denetlenmedigini, yüzde 32,6’si ise her zaman denetlendigini belirtiyor.
Okulundaki kantinin denetlendigini ifade eden ögretmenlerin yüzde 90,6’si, bu denetimin okul idaresi tarafindan yapildigini, yüzde 1,6’si Milli Egitim Bakanligi tarafindan yapildigini, yüzde 7,8’i ise diger kisi veya kurumlar tarafindan yapildigini söylüyor.
Güvenli ve Saglikli Bir Ögrenme Ortami Olmazsa Ögretimde ve Ögrenmede Sikintilar Yasanir
Okul kantinlerinin denetimi; okul yönetimi, Milli Egitim Bakanligi, Saglik Bakanligi ve belediyeler tarafindan koordineli olarak, belirli periyotlar halinde gerçeklestirilmelidir. Kantinlerde satilan gidalarin ve burada çalisan kisilerin saglik kosullarina uymasi, ögrenci ve ögretmenlerin sagligi açisindan önemlidir. Kantinler, hem satilan veya kullanilan gida ve ürünler bakimindan hem de çalisanlarin güvenli kisiler olmasi ve hijyen kosullarina uymasi bakimindan denetlenmelidir.
Türkiye’deki okullarin ortaminin egitim ve ögretim açisindan güvenli ve saglikli mekânlar haline getirilmesi; siddetten, tehlikeden ve sagliga zararli durumlardan uzak tutulmasi gerekir. Bunlar saglanamadigi takdirde, sonuçtan, sadece okullarda ögrenci ve ögretmenler degil, egitim süreci, okulun yakin ve uzak çevresi ve bütün toplum olumsuz etkilenir.
Okullarda etkili ögrenmenin gerçeklestirilmesi ve ögrencilerin kendi potansiyellerini gelistirebilmeleri için, okulun ögrenci ve ögretmenler açisindan güvenli ve saglikli bir yer olmasi gerekmektedir. Güvenli ve saglikli bir ögrenme ortami olmazsa; ögretmenler ögretimde, ögrenciler de ögrenmede sikintilar yasayacaktir. Bunun için okullarin güvenli ve saglikli hale getirilmesi bir zorunluluktur. Unutmamalidir ki, en büyük yatirim, gelecegimiz olan çocuklara yapilanidir.
EBSAM Tarafindan Yapilan Arastirmanin Tam Metni
