Toplu Sözlesme Yasa Tasarisi TBMM Genel Kurulu’na Sevk Edildi

Kamu görevlilerine toplu sözlesme hakki getiren yasa tasarisi, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda kabul edilerek Meclis Genel Kurulu’na sevk edildi. Önümüzdeki günlerde gündeme gelmesi beklenen tasarida, toplu sözlesme kapsaminin daraltilmasi, toplu sözlesmenin geçerlilik süresi, sendikali olamayan bazi kurumlardaki kamu çalisanlarinin sendikali olmasinin önündeki engelin kaldirilmasi gibi hususlarin genel kurulda düzenlenmesini istiyoruz.

Kamu görevlileri sendikalari mevzuatini ve toplu sözlesme masasini düzenleyen tasari ilk olarak Plan ve Bütçe Komisyonu’nun olusturdugu alt komisyona gönderilmisti. Ardindan Saglik, Aile, Çalisma ve Sosyal Isler Komisyonu, tüm sosyal taraflari dinleyerek hazirladigi raporu Plan ve Bütçe Komisyonu’na gönderdi ve yapilan toplanti sonunda tasari komisyonda onaylandi.

Memur-Sen olarak bu süreçlerde yaptigimiz girisimler sonucunda, daha önceden üzerinde anlastigimiz fakat Bakanlar Kurulu’nda tasarindan çikarilan sendikaciligin esasi olan hizmet kolu toplu sözlesmesinin yeniden tasarida yer almasini sagladik. Yerel yönetimler hizmet kolunda hem toplu sözlesme yapilmasi hem de ihtiyari olarak sosyal denge sözlesmesi yapilmasi kararliligimiz da tasariya yansimistir. Sadece yetkili konfederasyon ve yetkili sendikalarin imza yetkisi ve itiraz yetkisinin tasarida var olmasini da bu kararliligimizla kabul ettirdik.

Tasarida yer alan ve karsi çiktigimiz, genel kurul sürecinde düzenlenmesini istedigimiz hususlar su sekilde:

Toplu sözlesmenin kapsamini daraltan, ‘Toplu sözlesme; kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarini düzenleyen mevcut mevzuat hükümleri dikkate alinarak’ ifadesiyle, kamu görevlileri arasindaki hiyerarsiyi bozacagi iddiasiyla tasariya eklenen, ‘Toplu sözlesmeye kurumsal hiyerarsiyi bozacak ve ayni veya benzeri unvanli kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklari arasinda kurumlararasi dengesizlige yol açacak hükümler konulamaz’ ifadelerinin tasaridan çikarilmasini istiyoruz.

Ayrica, toplu sözlesmenin süresine yönelik olarak tasarida yer alan, ‘Toplu sözlesme hükümleri, sözlesmenin yapildigi tarihi takip eden iki mali yil için geçerli olacak’ ifadesinin de, ‘toplu sözlesme süreci, masada imzalanarak sonuçlanirsa iki yil, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’na gidilmesi halinde, bir yil geçerli olur’ seklinde degistirilmesi gerekmektedir.

Toplu sözlesme tasarisinda yer verilmeyen Emniyet, TSK, Cumhurbaskanligi, TBMM’deki sivil memurlarin sendika üyesi olmasi konusunun da TBMM Genel Kurulu’ndaki görüsmelerde tasariya eklenmesini istiyoruz.

Bunlara ek olarak tasarida; heyette yetkili konfederasyon disindaki konfederasyonlara temsilci hakki verilmesi yanlis, yetkili konfederasyonun disindaki konfederasyonlara toplu sözlesmeye teklif sunma imkani verilmesi daha büyük yanlistir. Yetkili konfederasyonun masaya oturmamasi ya da görüsmelerden çekilmesi seçenegini bertaraf etmeye dönük katilmama veya çekilme hallerinde heyet baskanliginin ikinci konfederasyona devrine iliskin hüküm tasaridan mutlaka çikarilmalidir.

Kanun Tasarisinda yer alan diger degisiklikler ise su sekilde:

“Kamu Görevlileri Sendikalari Kanunu”nun adi, “Kamu Görevlileri Sendikalari ve Toplu Sözlesme Kanunu” olarak degistirilmektedir.

Sendika üyesi olmak için adaylik ve deneme süresini tamamlamis olma sarti kaldiriliyor. Bu degisiklikle, aday devlet memurlari ile deneme süresindeki kamu görevlileri artik sendika üyesi olabilecek.

Özel güvenlik görevlileri ile 100 ve daha fazla kamu görevlisinin çalistigi kurumlarin amirlerinin sendika üyesi olma yasagi ortadan kaldiriliyor.

Sendika kurucusu olmak için iki yillik kamu görevlisi olma sarti kaldiriliyor.

Kuruculardan, nüfus cüzdani örnegi ve ikametgâh belgesi gibi belgeler artik istenmeyecek.

Tüzüklerinde gösterilen amaçlarini gerçeklestirmek üzere uluslararasi kurulus kurarak amaçlarina uygun uluslararasi kuruluslara üye olabilecek ve üyelikten çekilebileceklerdir.

Olagan genel kurullarin dört yilda bir yapilabilmesi imkani getiriliyor.

Genel kurul delegelerine, genel kurul öncesinde gönderilmesi gereken faaliyet ve hesap raporu, denetleme kurulu raporu artik elektronik ortamda gönderilebilecek, ayni belgeler konfederasyon ve sendikanin internet sitesinde ilan edilecek.

Sendika subelerinin genel kurullarini delegelerle yapmasi için aranan 500 üye sarti kaldiriliyor.

Genel kurullar, kurulus sartlarini kaybeden subeleri kapatma konusunda yönetim kuruluna yetki verebilecek.

Sendikalar, subesi bulunmayan illerde “il temsilciligi”, ilçelerde “ilçe temsilciligi”  kurabilecek.

Üye sayisi 100 ve daha fazla olan il temsilcileri haftada dört saat sendikal izin kullanabilecek.

Üye sayisi 50 ve daha fazla olan ilçe temsilcileri haftada dört saat izin kullanabilecek.

Sendika ve konfederasyonlarin yangin, su baskini ve deprem gibi dogal afetlerde kamu kurum ve kuruluslari yaninda, kamuya yararli dernekler ve vergi muafiyeti taninan vakiflara da ayni veya nakdi yardim yapabilecek. Ayrica, dogal afetin gerçeklestigi bölgelerde dogrudan saglik tesisi veya konut yapabilecek.

Devlet Personel Baskanligi’nin bagli oldugu bakanin baskanliginda, en çok üyeye sahip 3 konfederasyon genel baskani ile her bir hizmet kolunda yetkili sendikanin genel baskani ve Devlet Personel Baskani’ndan olusan “Kamu Personeli Danisma Kurulu” olusturulacak.

Isyeri sendika temsilcilerinin haftada iki saat olarak kullandiklari izin süresi dört saate çikariliyor.

Isyeri sendika temsilcisi görevlendirilmesi için isyerinde en az 20 kamu görevlisi bulunma sarti kaldiriliyor.

Sendika isyeri temsilciligi sistemi kamu görevlileri sendikaciligina kazandiriliyor. Mevcut durumda, sadece isyerinde en çok üyeye sahip sendika tarafindan “isyeri sendika temsilcisi belirlenirken, düzenlemeyle isyerinde üyesi bulunan diger sendikalarin da “sendika isyeri temsilcisi” adiyla temsilci bulundurmasi ve sendikal faaliyet yapmasi saglaniyor. Böylece,  sendikal demokrasi isyerlerine kadar genisleyecek.

Sendika yöneticilerine taninan bazi güvencelerden sendika temsilcileri de yararlanabilecek. Sendika yönetim kurullarina seçilenlerin ayliksiz izin hakkindan yararlanabilmeleri için öngörülen 30 gün içinde basvurma sarti da tasarinin yasalasmasiyla birlikte kaldiriliyor.

Toplu sözlesmenin kapsami ve taraflariyla ilgili olarak tasaridaki düzenlemeye göre, toplu sözlesme; kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarini düzenleyen mevzuat hükümleri dikkate alinarak, kamu görevlilerine uygulanacak katsayi ve göstergeler, aylik ve ücretler, her türlü zam ve tazminatlar, ek ödeme, toplu sözlesme ikramiyesi, fazla çalisma ücreti harcirah, ikramiye, dogum, ölüm ve aile yardimi ödenekleri, cenaze giderleri, yiyecek ve giyecek yardimlari, diger mali ve sosyal haklari kapsayacak.

Toplu sözlesme hükümleri, sözlesmenin yapildigi tarihi takip eden iki mali yil için geçerli olacak.

Toplu sözlesme görüsmelerinde kamu idaresi adina Kamu Isveren Heyeti, kamu görevlileri adina ise Kamu Görevlileri Sendikalari Heyeti katilacak. Kamu Isveren Heyeti; Devlet Personel Baskanligi’nin bagli oldugu Bakanin baskanliginda, Içisleri Bakanligi, Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi, Kalkinma Bakanligi, Maliye Bakanligi, Hazine Müstesarligi, Devlet Personel Baskanligi temsilcilerinden olusacak.

Kamu Görevlileri Sendikalari Heyeti, bagli sendikalarin toplam üye sayisi itibariyle en fazla üyesi bulunan konfederasyonun heyet baskani olarak belirleyecegi bir temsilci ile her bir hizmet kolunda en fazla üyeye sahip kamu görevlileri sendikalari tarafindan belirlenecek birer temsilci, bagli sendikalarin üye sayilari esas alinmak kaydiyla toplam üye sayilari itibariyle birinci, ikinci ve üçüncü sirada bulunan konfederasyonlar tarafindan belirlenecek birer temsilci olmak üzere 15 üyeden olusacak. En fazla üyeye sahip sendikanin temsilcisinin görüsmelere katilmamasi halinde, en fazla üyeye sahip ikinci sirada bulunan sendika heyete dahil edilecek.

Toplu sözlesmenin imzalanan bölümlerine iliskin Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’na basvurulamayacak.

Toplu sözlesme görüsmeleri, son rakami tek olan yillarda yapilacak. Kamu görevlilerinin geneline yönelik toplu sözlesme teklifleri, Kamu Görevlileri Sendikalari Heyeti’nin konfederasyon temsilcisi üyeleri; her bir hizmet koluna iliskin toplu sözlesme teklifleri ise heyetin ilgili sendika temsilcisi üyesi tarafindan hazirlanacak ve görüsmelerin baslama tarihinden en az 1 hafta önce Kamu Isveren Heyeti’ne sunulmak üzere Devlet Personel Baskanligi’na verilecek.

Kamu Isveren Heyeti Baskani’nin belirleyecegi kurum temsilcileri ile Kamu Görevlileri Sendikalari Heyeti’nin toplam sayisi 15’i geçmemek üzere belirleyecegi temsilciler, toplu sözleme görüsmelerinde teknik heyet olarak istirak edebilecek.

Toplu sözlesme görüsmelerine Agustos ayinin ilk isgünü baslanacak.

Toplu sözlesme görüsmelerine katilmaya yetkili hiçbir konfederasyon temsilcisinin toplu sözlesme görüsmelerine katilmamasi veya toplu sözlesme görüsmelerinin uzlasmazlikla sonuçlanmasina ragmen taraflarin Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’na basvurmamasi halinde kamu görevlilerine sonraki iki mali yil boyunca uygulanacak mali ve sosyal haklar genel hükümlere göre belirlenecek.

Toplu sözlesme görüsmelerinin uzlasmazlikla sonuçlanmasi ve toplanti tutanagi imzalanmamasi halinde Devlet Personel Baskanligi tarafindan görüsmelerin uzlasmazlikla sonuçlandigina dair tespit tutanagi tutulacak.

Toplanti tutanagi imzalanmasindan veya görüsmelerin uzlasmazlikla sonuçlandiginin tespit tutanagi ile belirlenmesinden itibaren 3 is günü içerisinde, sözlesmenin ilgili bölümlerini imzalamaya yetkili olanlar tarafindan imzalamaya yetkili olduklari bölümler için Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’na basvurulabilecek.

Tasarida Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’nun kimlerden olusacagi da belirleniyor. 11 üyeden olusacak olan Hakem Kurulu, en az 8 üyenin katilimiyla toplanacak. Kurul, basvuru tarihinden itibaren 5 gün içinde kararini verecek. Kurul, toplantiya katilanlarin çogunluguyla karar alacak, üyeler çekimser oy kullanamayacak. Kurul kararlari kesin olacak ve toplu sözlesme hükmünde sayilacak.

En çok üyeye sahip konfederasyon temsilcisinin toplu sözlesme görüsmelerine katilmamasi veya görüsmelerden çekilmesi halinde toplu sözlesme görüsmelerine en çok üyeye sahip ikinci konfederasyonla devam edilecek. Ikinci konfederasyonun da çekilmesi halinde görüsmeler sonlandirilacak.

Yetkili sendika ve konfederasyonlarin belirlenmesinde kurumlarca yapilacak tespit, 2012 yili için, 15 Haziran 2012 tarihi esas alinarak gerçeklestirilecek ve en geç 29 Haziran 2012 tarihine kadar Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi’na gönderilecek. Tespit, 10 Agustos 2012 tarihine kadar Resmi Gazete’de yayimlanacak.