Yürürlüge Giren Torba Kanun Neleri Degistirdi?

25/02/2011 tarihli ve 27857 sayili Resmî Gazete’nin I. Mükerrer sayisinda yayim- lanan 6111 sayili Bazi Ala- caklarin Yeniden Yapilandi- rilmasi ile Sosyal Sigortalar ve Genel Saglik Sigortasi Kanunu ve Diger Bazi Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Degisiklik Yapilmasi Hakkinda Kanun’un Degerlendirilmesi.

Sendikali Memura 3 Ayda Bir 45 TL Toplu Sözlesme Primi Ödenecek

375 sayili Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen 4’üncü madde ile 4688 sayili Kamu Görevlileri Sendikalari Kanunu hükümleri uyarinca kamu görevlileri sendikalarina üye sendikali kamu çalisanina üç ayda bir 45 TL’lik toplu sözlesme primi ödenmesi öngörülmüstür.

Sözlesmeli Personel Aile Yardimi Alabilecek

375 sayili Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen 8’inci madde ile sözlesmeli personele aile yardimi ödenmesi öngörülmüstür.

Sözlesmeli Personelden Damga Vergisi Alinmayacak

488 sayili Damga Vergisi Kanunu’nun EK-2 sayili tablonun (a) ve (b) bentlerinde yapilan degisiklikle sözlesmeli personelin hizmet sözlesmelerinin damga vergisinden muaf tutulmasi öngörülmüstür. Sözlesmeli personelin her yil imzaladigi hizmet sözlesmesi nedeniyle ödemek zorunda kaldigi yaklasik 150 TL cebinde kalacak.

Dogum Öncesi ve Dogum Sonrasi Izinler ile Süt Izni Saatlerinde Iyilestirme Yapildi

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 104’üncü maddesinde, dogumun erken gerçeklesmesi sebebiyle, dogum öncesi sekiz haftalik analik izninin kullanilamayan bölümünün dogum sonrasi analik izni süresine ilave edilebilmesine imkan saglanmistir. Ayrica, dogumda veya dogum sonrasinda analik izni kullanilirken, annenin ölümü hâlinde, istegi üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilebilmesi saglanmistir.

Memurlara, bir yasindan küçük çocuklarini emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilmesine yönelik hüküm; ilk alti ay için 3 saat ikinci alti ay için 1,5 saat olarak yeniden düzenlemistir.

Süt izninin hangi saatler arasinda ve günde kaç kez kullanilacagi kadin memurun tercihine birakilmistir.

Erkek memurlara verilen 3 günlük dogum izni, 10 günlük babalik izni seklinde düzenlenmistir. 

Memura kendisinin veya çocugunun evlenmesi ya da esinin, çocugunun, ana ve babasinin ölümü üzerine verilen 5 günlük izin 7 gün olarak düzenlenmis ve memurun esinin ana, baba ve kardesinin ölümü hâllerinde de izin verilmesine imkân saglanmistir.

Hastalik ve Refakat Izninde Iyilestirme Yapildi

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 105’inci maddesinde, memurlara hastalik izninde esitlik getirilerek, herhangi bir çalisma süresi sinirlamasi getirilmeden kanser, verem ve akil hastaligi gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastaligi hâlinde onsekiz aya kadar, diger hastalik hâllerinde ise oniki aya kadar izin verilmesi düzenlenmistir.

Memurun bakmakla yükümlü oldugu veya memur refakat etmedigi takdirde hayati tehlikeye girecek ana, baba, es ve çocuklari ile kardeslerinden birinin agir bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastaliginin bulunmasi hâllerinde, bu hâllerin saglik kurulu raporuyla belgelendirilmesi sartiyla, aylik ve özlük haklarina dokunulmaksizin, üç aya kadar izin verilebilmesine imkan saglanmistir. Gerektiginde bu sürenin bir katina kadar uzatilabilecegi hükmü getirilerek daha önce bu durumda olan memurlarin ayliksiz izin almalari gerekirken, bu degisiklik ile 3 aya kadar aylik ve özlük haklarina dokunulmadan refakat izni verilebilmesi öngörülmüstür. Ayrica saglik kurulu raporlarinda kanser, verem ve akil hastaligi gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösterilen hastaligi bulunanlarin 18 aya kadar, diger hastalik hallerinde ise 12 aya kadar memurun aylik ve özlük haklari korunarak izin verilmesi imkâni saglanmistir.

Ayliksiz Izin Süreleri Artirildi

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 108’inci maddesinde, dogum yapan kadin memura verilen 12 aylik ayliksiz izin süresi 24 aya çikarilirken, bunun anne ya da babadan herhangi birine verilebilmesine imkân saglanmistir.

Kendisi veya esi 3 yasindan küçük çocugu evlat edinen memurlara 24 aya kadar ayliksiz izin verilebilmesi öngörülmüstür. Ayrica eslerden her ikisinin de memur olmasi durumunda bu sürenin eslerin talebi üzerine 24 aylik süreyi geçmeyecek sekilde birbirini izleyen iki bölüm halinde eslere kullandirilmasi imkani getirilmistir.

Daha önce 10 hizmet yilini tamamlayan memura 1 defada kullanmak üzere 6 aya kadar verilen ayliksiz izin yeniden düzenlenerek, 5 hizmet yilini tamamlayan memura istegi halinde memuriyeti boyunca en fazla 2 defa kullanilmak üzere, toplam 1 yila kadar ayiliksiz izin verilebilmesi düzenlenmistir.

Aylikla Ödül Uygulamasindan Vazgeçilerek Yerine Basari ve Üstün Basari Belgesi Getirildi 

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 122’nci maddesinde, görevinde olaganüstü gayret ve çalismasi ile basari saglayan memurlara merkezde atamaya yetkili amirler, illerde valiler ve kaymakamlar tarafindan takdirname verilebilmesi hükmünde degisiklik yapilmistir. Söz konusu degisiklikle birlikte görevli olduklari kurumlarda olaganüstü gayret ve çalismalari ile emsallerine göre basarili görev yapmak suretiyle; yüksek miktarda kamu kaynaginda tasarruf saglanmasinda, kamu zararinin olusmasinin önlenmesinde, kamusal fayda ve gelirlerin beklenenin üzerinde artirilmasinda veya sunulan hizmetlerin etkinlik ve kalitesinin yükseltilmesinde somut olaylara ve verilere dayali olarak katki sagladiklari tespit edilen memurlara, merkezde bagli veya ilgili bakan, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar tarafindan basari belgesi verilmesi öngörülmüs ve üç defa basari belgesi alanlara üstün basari belgesi verilmesine imkân verilmistir. Üstün basari belgesi verilenlere ise merkezde bagli veya ilgili bakan ve illerde valiler tarafindan uygun görülmesi hâlinde en yüksek devlet memuru ayliginin (ek gösterge dâhil) %200’üne kadar ödül verilebilmesi saglanmistir.  

Disiplin Cezalarina Konu Olan Bazi Hususlar Kanun Metninden Çikarildi

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 125’inci maddesinde, daha önce ayliktan kesme cezasi öngörülen, memurun ikamet ettigi ilin hudutlarini izinsiz olarak terk etmesi hükmü, toplu müracaat veya sikayet etmek hükmü ile yasaklanmis her türlü yayini görev mahallinde bulundurmak hükmü yürürlükten kaldirilmis olup, memurlarin izinsiz olarak ikamet ettigi il sinirlari disina çikmasi hali, toplu müracaat ve sikayette bulunabilmeleri ile yasaklanmis her türlü yayini görev mahallinde bulundurmalari ayliktan kesme cezasi verilmesi gerektiren fiil ve hareketler kapsamindan çikarilmistir.

Is sahiplerine fiili tecavüzde bulunma fiili devlet memurlugundan çikarilma cezasi verilmesi gerektiren fiil ve hareketler kapsamina alinmistir.

Disiplin Amirleri Yeniden Tanimlandi

 657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 132’nci maddesinde yapilan düzenlemeyle, sirali sicil amiri ibaresi üst disiplin amiri olarak degistirilmis ve valilerin il, kaymakamlarin ilçe sinirlari dahilindeki kamu kurum ve kuruluslarinin tasra teskilatinda görev yapan her düzey personelin üst disiplin amiri oldugu hüküm altina alinmistir.

Kendilerine disiplin cezasi olarak ayliktan kesme veya kademe ilerlemesini durdurma cezasi verilenlerin, valilik, büyükelçilik, müstesar, müstesar yardimciligi, genel müdürlük, genel müdür yardimciligi ve daire baskanligi görevlerine atanamayacaklarina iliskin hüküm yeniden düzenlenerek, ayliktan kesme veya kademe ilerlemesinin durdurulmasi cezasi ile tecziye edilenlerin, daire baskani kadrolarina, daire baskani kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teskilatlarinin en üst yönetici kadrolarina, düzenleyici ve denetleyici kurumlarin baskanlik ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarina atanamayacaklari hükmü getirilmistir.

Disiplin Cezalarina Itiraz Hakki Getirildi

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 135’inci maddesinde, memurlarin almis oldugu uyarma, kinama ve ayliktan kesme cezalarina karsi dogrudan disiplin kuruluna, kademe ilerlemesinin durdurulmasi cezasina karsi ise yüksek disiplin kuruluna itiraz edebilmelerine imkan saglanmistir.

Uyarma ve kinama cezalarina yargi yolu açilmasi ile ilgili düzenleme ile birlikte ayliktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulmasi cezalarina da itiraz etme hakki getirilmistir. Disiplin cezalarina karsi idari yargi yolu açilmistir.

Emekli Olan Memura Ödenecek Harcirahta Düzenleme Yapildi

631 sayili Kanun Hükmünde Kararname geregi emekli olan memura ödenen 500 TL harcirah (12.105) gösterge rakaminin memur aylik katsayisi ile çarpimi sonucu bulunacak tutar seklinde degistirilmistir.

6 Yila Bir Verilen Kademe Ilerlemesi 8 Yila Çikarildi

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 64’üncü maddesinde yapilan düzenlemeyle, madde metni bentleri kaldirilmis, fikralar halinde yeniden düzenlenmistir. Bu düzenlemeyle, bulundugu kademede en az 1 yil çalismis olmak ve ilerleyebilecegi bir kademenin bulunmasi halinde herhangi bir isleme gerek kalmaksizin kademe ilerlemesinin yapilmis sayilacagi, son 8 yil içerisinde herhangi bir disiplin cezasi almayan memurlara aylik derecelerinin yükseltilmesinde 1 kademe uygulamasi getirilmistir. Kademe ilerlemesine iliskin onay mercii atamaya yetkili amir olmakla birlikte bu yetkisini alt kademelere devretmesine imkân taninmistir. Kademe ilerlemesine hak kazanmayan memurlar, kurumlarinca alinacak toplu onayla kademe ilerlemesine müstahak olmadiklari sonradan tespit edilenler kademe ilerlemelerin yapilmis sayildigi tarihten itibaren iptal edilir.

Kamuya Özel Sektörden Üst Düzey Yönetici Atanmasi

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 68’inci maddesinin (a) bendinin (d) alt bendinde yer alan, sicil bakimindan üst derecelere yükselebilecek nitelikte bulunma sarti kaldirilmistir. Basbakanlik ve bakanliklarin bagli ve ilgili kuruluslarinin müstesar ve müstesar yardimcilari ile en üst yönetici konumundaki genel müdür ve baskan kadrolarina atanacaklarin, kamu kurum ve kuruluslari ile Yasama Organi Üyeliginde, belediye baskanliginda, belediye ve il genel meclisi üyeliginde, kanunlarla kurulan fonlarda, muvazzaf askerlikte, okul devresi dâhil yedek subaylikta ve uluslararasi kuruluslarda geçen sürelerin tamami ile yüksekögrenim gördükten sonra özel kurumlarda veya serbest olarak çalistiklari sürenin tamami dikkate alinarak degerlendirilmesi yönünde düzenlemesi yapilmistir. Diger taraftan, yukarida belirtilen yerlerde çalisanlarin geçen hizmet sürelerinin alt kadrolara atanacaklar bakimindan 6 yili geçmemek üzere 4/3 ünün degerlendirilmesine devam edilmektedir.

Özel sektörden veya serbest olarak çalisanlarin -belli görevler açisindan- memurluga geçisini (kamuoyunda bilinen adiyla özelden kamuya transferini) kolaylastiran hüküm ile memurluk görevlerine KPSS’ye tabi olmadan geçis imkâni saglanacagi kaygisi olusturmak yaninda, halen kamu kurum ve kuruluslarinda görev yapan memurlarin kariyer ve liyakat odakli olarak üst görevlere yükselmesinde yasanmakta olan sikintinin da artmasina neden olacaktir.

Kamu personel sistemi içerisinde bulunan personel, görevde yükselme ve unvan degisikligi sinavlarinda basarili olmak suretiyle kariyer elde edebilirken, özel sektörde veya serbest olarak çalisanlarin müstesarlik dâhil olmak üzere birçok üst düzey yöneticilik görevlerine dogrudan atanmasinin önü açilmaktadir.

Bu düzenleme, halen kamu adina hizmet üreten mevcut kamu personelini, bulundugu kadro ve göreve mahkûm ederken, kamuyla hiçbir bagi olmayan özel sektör çalisanlarini ve serbest çalisanlari, kamuyu tanimadan kamu hizmetini yönetme makamina tasimak ve bu sayede kamu hizmetini, kabulü ve tahammülü mümkün olmayacak bir kaosa sürüklemek gibi istenmez ve engellenemez olumsuz sonuçlari da beraberinde getirecektir.

Aday Memurlara Disiplin Cezasi Verilmesi

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun 57’nci maddesinin birinci fikrasinda yer alan, “Adaylardan en geç iki yil içinde Devlet memuru olabilmeleri için olumlu sicil alamayanlarin sicil amirlerinin teklifi” ibaresi, “Adaylik süresi içinde disiplin cezasi almis olanlarin disiplin amirlerinin teklifi” olarak degistirilmistir.

Bu degisiklikle birlikte, adaylik dönemi içerisinde de 657 sayili Kanun’un ve yürütülen görevle ilgili özel disiplin kanunu hükümlerinin aday memurlar için de uygulanacagi hüküm altina alinmaktadir. Daha somut bir ifadeyle, disiplin cezasi yönüyle aday memurluk sifati söz konusu olmayacaktir. Izin hakki, sendika üyesi olma hakki gibi birçok konuda aday memur olmamak sartina yer veren 657 sayili Kanun’da henüz devlet memurlugunu, kamu hizmetini, kamu kurumu anlayisini kavramamis ve bu konuda rehberlik yapilmamis olan aday memurlar hakkinda disiplin cezasi hükümlerinin öngörülmesi ve adaylik dönemi içerisinde disiplin cezasi alinmasi halinde ilisigin kesilmesi isleminin tesis edilmesi, disiplin cezasina iliskin uygulamalarla is güvencesini tehdit etmektedir. Diger taraftan, henüz devlet memurlugu sifatina ve yürütecegi görevlerin niteligine yönelik bir algiya sahip olmayan aday memurlar hakkinda disiplin cezalarinin çok rahatlikla tesis edilmesinin söz konusu olabilecek olmasi nedeniyle, aday memurlar üzerinde keyfi, yersiz ve dayatmaci bir amir olgusunun olusmasina firsat verilecektir.

Kurumlar Arasi Geçici Süreli Görevlendirme

657 sayili Devlet Memurlari Kanunu’nun ek 8’inci maddesinde yapilan degisiklikle, memurlarin geçici görevlendirme yapmak isteyen kurumun talebi ve çalistiklari kurumun izni ile diger kamu kurum ve kuruluslarinda belli sartlarla geçici süreli olarak görevlendirilebilecegi düzenlenmis ise de; maddenin sonuna eklenen kamu yarari ve hizmet gerekleri sebebiyle ihtiyaç duyulmasi hâlinde memurlarin kurumlarinca, Devlet Personel Baskanligi’nin uygun görüsü alinarak diger kamu kurum ve kuruluslarinda alti aya kadar geçici süreli olarak görevlendirilebilecegi hükmü ile personelin re’sen geçici süreli görevlendirebilecegine iliskin yetki, keyfi kullanima ve magduriyet olusturmaya sebep olacaktir.

Yürürlük Tarihlerinin Degerlendirilmesi

Söz konusu düzenlemelerin yürürlük tarihleri farkliliklar göstermektedir. Birçok madde, yayimi tarihinde yürürlüge girerken bazi maddeler ise farkli tarihlerde yürürlüge girmistir. Farkli tarih itibariyle yürürlüge giren maddeler bakimindan ise;

375 sayili Kanun Hükmünde Kararname’nin 1’inci maddesinin (d) bendi ile ayni Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen ek madde 4 ve ek madde 8, 1/1/2011 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüge girmistir. Bu durumda da, sendikali personele ödenecek sözlesme primi ve sözlesmeli personele ödenecek aile yardimi ile emekli olan memura ödenecek harcirah 1/1/2011 tarihinden itibaren ödenecektir. Ancak 488 sayili Damga Vergisi Kanunu’nda yapilan düzenlemeyle, sözlesmeli personelin imzalamis oldugu hizmet sözlesmesinden alinan damga vergisine iliskin hüküm, yayimi tarihi olan 25/02/2011’den itibaren yürürlüge girdiginden, 1/1/2011 tarihinden 25/02/2011’e kadar olan sürelerde sözlesme imzalayan personel damga vergisi ödemislerdir.

Oysaki toplu sözlesme primi, aile yardimi ve harcirah konularinda geriye dönük olarak ödeme yapilirken, damga vergisi konusunda devlet bu tutumunu sergilememistir. Sadece 2 aylik bir süre için hizmet sözlesmelerinden damga vergisi almistir. Söz konusu 488 sayili Damga Vergisi Kanunu’nda yapilan düzenlemenin de 1/1/2011 tarihinden itibaren yürürlüge girmesi gerekmekteydi.

Diger taraftan, dogumdan sonra alinan ayliksiz iznin düzenlendigi 108’inci maddenin de yürürlük tarihi, yayimi tarihi oldugundan, bu tarihten önce dogum yapan ya da bu tarihten önce doguma bagli olarak ayliksiz izin alan ve halen ayliksiz izinde olan ya da ayliksiz izni hak ettigi halde ayliksiz izne ayrilmamis olan personelin Kanun’un eski hükümlerine mi yoksa yeni hükümlerine mi tabi olacagi kesinlik kazanmamistir.

Bu konuda ve bu Kanun’da yapilan diger düzenlemeler hususunda Devlet Personel Baskanligi’nin tereddütleri giderecek uygulamaya iliskin genis kapsamli bir açiklama yapmasi beklenmektedir.